Co to jest hiperlipidemia?
Jest to zespół zaburzeń metabolicznych objawiających się podwyższonymi poziomami frakcji cholesterolu lub trójglicerydów w surowicy krwi. W organizmie osoby, u której zdiagnozowano hiperlipidemię, dochodzi do zaburzenia metabolizmu tłuszczów (lipidów). W surowicy krwi pojawia się podwyższony poziom różnych tłuszczów (np. cholersterolu LDL). Najczęściej spowodowane jest to nieprawidłowym odżywianiem, siedzącym trybem życia, nadwagą, predyspozycjami genetycznymi (hipercholesterolemia rodzinna).
Jakie są objawy?
Nie istnieją swoiste objawy hiperlipidemii. Pojawiają się wówczas, kiedy wywoła ona chorobę układu krążenia, np. miażdżycę. Jedynym jej objawem są żółtaki, czyli guzki o żółtawym zabarwieniu, pojawiające się na powiekach, kolanach, łokciach i ścięgnie Achillesa. Powstają one zwykle wtedy, gdy choroba trwa wiele lat lub u osób z mocno podwyższonym stężeniem cholesterolu.
Jak diagnozujemy hiperlipidemię?
W celu diagnostyki hiperlipidemii wykonuje się badanie krwi, podczas którego oznacza się poziomy lipidów w surowicy krwi.
Prawidłowe wartości stężenia cholesterolu i trójglicerydów
- Cholesterol całkowity: poniżej 180 mg/dl (5,2 mmol/l)
LDL-C – cholesterol: poniżej 115 mg/dl (3,0 mmol/l) -> pacjenci z grupy małego lub umiarkowanego ryzyka, 10 –letnie ryzyko śmiertelnej choroby układu sercowo-naczyniowego w skali SCORE <5% * - LDL-C – cholesterol: poniżej 100 mg/dl (2,6 mmol/l) -> pacjenci z grupy dużego ryzyka, 10 –letnie ryzyko śmiertelnej choroby układu sercowo-naczyniowego w skali SCORE ≥5% oraz <10% *
- LDL-C – cholesterol: poniżej 70 mg/dl (1,8 mmol/l) -> pacjenci z grupy bardzo dużego ryzyka, 10 –letnie ryzyko śmiertelnej choroby układu sercowo-naczyniowego w skali SCORE ≥10% *
- HDL – cholesterol (stężenie dla mężczyzn): powyżej 35 mg/dl (0,9 mmol/l)
- HDL – cholesterol (stężenie dla kobiet): powyżej 50 mg/dl (1,3 mmol/l)
Trójglicerydy: poniżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l)
W zależności od tego, wyróżnia się następujące typy hiperlipidemii:
- Hipercholesterolemia – przekroczony poziom cholesterolu
- Hipertrójglicerydemia – przekroczony poziom trójglicerydów
- Hiperlipidemia mieszana – przekroczony poziom trójglicerydów oraz cholesterolu
*Podział pacjentów ze względu na grupę ryzyka oszacowany w oparciu o tablicę ryzyka SCORE
Jak leczymy hiperlipidemię?
Leczenie farmakologiczne:
Statyny (zmniejszają syntezę cholesterolu w wątrobie)
- Atorwastatyna
- Fluwastatyna
- Lowastatyna
- Prawastatyna
- Simwastatyna
- Rorsuwastatyna
- Pitawastatyna
Leki wiążące kwasy żółciowe
- Cholestyramina
- Kolestipol
- Kolesewelam
Inhibitory wchłaniania cholesterolu
- Ezetimib
Styl życia
- Zwiększenie codziennej aktywności fizycznej
- Zmniejszenie nadmiernej masy ciała
- Zaprzestanie palenia tytoniu
Leczenie niefarmakologiczne:
Dieta
- Zmniejszenie spożycia tłuszczów trans
- Zmniejszenie spożycia tłuszczów nasyconych
- Zwiększenie spożycia błonnika
- Spożywanie żywności wzbogaconej fitosterolami
- Zastępowanie tłuszczów nasyconych tłuszczami jedno- i wielonienasyconymi
- Zmniejszenie spożycia cholesterolu
- Zmniejszenie spożycia mono- i disacharydów
- Stosowanie suplementów zawierających wielonienasycone tłuszcze z grupy omega-3