Co to jest niedoczynność pęcherza?
Niedoczynność pęcherza, nazywana również niewydolnością wypieracza jest zdefiniowana jako osłabienie i/lub skrócenie czynności skurczowej pęcherza, co skutkuje przedłużonym jego opróżnianiem i/lub niemożnością jego całkowitego opróżnienia.
Przyczyny niewydolności wypieracza można podzielić na:
- nerwowo pochodne,
- zaburzenia metabolizmu (głównie cukrzyca)
- zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (np. stwardnienie rozsiane)
- zaburzenia obwodowego układu nerwowego
- zaburzenia związane z infekcją.
- mięśniowo pochodne,
- idiopatyczne
Jakie są objawy niedoczynności pęcherza?
Wielu pacjentów zgłasza objawy przeszkodowe mikcji, takie jak:
- wąski przerywany strumień moczu,
- mikcja z pomocą tłoczni brzusznej
- uczucie niepełnego wypróżnienia
- wydłużenie czasu do rozpoczęcia oddawania moczu
- zwiększenie częstości i/lub nietrzymanie moczu z parcia
- u pacjentów z cukrzycą można dodatkowo stwierdzać dłuższy czas do odczucia pełności pęcherza.
Jak diagnozujemy niedoczynność pęcherza?
- Badanie fizykalne
- Badanie jamy brzusznej, które może ujawnić nadmiernie powiększony pęcherz wyczuwalny przez powłoki brzucha
- Badanie neurologiczne obejmujące ocenę uczucia w obszarze krocza i odbytu
- Badanie ginekologiczne oceniające wypadanie narządów miednicy mniejszej (co może wskazać na obecność przeszkody)
- Badanie stercza per rectumcelem oceny łagodnego powiększenia gruczołu krokowego
- Uroflowmetria (pomiar cewkowego przepływu moczu)
- Badanie urodynamiczne
Jak leczymy niedoczynność pęcherza?
Leczenie zachowawcze:
Terapia behawioralna u pacjentów z neurogennym pęcherzem polega na:
- Regulacji częstości mikcji
- Poprawie kontroli parć naglących
- Wydłużeniu odstępów między mikcjami
- Zwiększeniu pojemności pęcherza
- Zmniejszeniu liczby epizodów nietrzymania moczu
- Budowaniu pewności siebie pacjenta
- Prowadzeniu dziennika mikcji
Cewnikowanie przerywane
Umożliwia sprawne opróżnianie pęcherza przy zachowaniu funkcji gromadzenia moczu oraz pozwala uniknąć powikłań związanych z cewnikiem założonym na stałe.
Farmakoterapia
Leki hamujące czynność wypieracza – największe zastosowanie mają leki antycholinergiczne:
- Oksybutynina (mniejsza skurcze wypieracza, wykazuje również działanie miejscowo znieczulające)
- Propiweryna
- Trospium
- Tolterodyna
- Propantelina
- Oksyfencyklimina
- Solifenacyna i darifenacyna
- Flawoksat
Leki blokujące unerwienie pęcherza
- Waniloidy: Kapsaicyna oraz reziniferatoksyna
- Toksyna botulinowa A
Leki ułatwiające opróżnianie pęcherza
- Antagoniści receptorów alfa-adrenergicznych
- Leki cholinergiczne
Leki stosowane w przypadku neurogennej niewydolności zwieracza
- Antagoniści receptorów alfa- i beta-adrenergicznych,
- Estrogeny
- Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne