Przejdź do treści 
Co to jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)?
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP, ang. COPD) jest to zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie to jest najczęściej związane z odpowiedzią zapalną układu oddechowego na szkodliwe pyły i substancje, z jakimi chory ma do czynienia w ciągu swojego życia.
Najczęstszą przyczyną POChP jest narażenie na dym tytoniowy, ale także inne czynniki, na przykład substancje drażniące z powietrza oraz stany wrodzone (między innymi niedobór alfa1-antytrypsyny), również mogą doprowadzić do rozwinięcia się choroby.
Jakie są objawy?
- Duszność występująca przez kilka miesięcy, a nawet lat. Początkowo jest obecna tylko przy większym wysiłku, jednak w miarę postępu choroby narasta, występując również podczas spoczynku, przez co utrudnia normalne funkcjonowanie.
- Świszczący oddech
- Uczucie ciasnoty w klatce piersiowej
- Uporczywy kaszel. Ma on charakter przewlekły i jest jednym z pierwszych objawów POChP, zwłaszcza u palaczy tytoniu.
- Plwocina. Duże jej ilości mogą świadczyć o obecności rozstrzeni oskrzeli, czyli nieodwracalnym rozszerzeniu światła oskrzeli w wyniku uszkodzenia ich ściany Z kolei duża ilość ropnej wydzieliny może być pierwszym objawem rozpoczynającego się zaostrzenia.
- Krwioplucie (plwocina zawierająca krew)
- Przyspieszony oddech (tachypnoe)
- Świsty słyszalne przy osłuchiwaniu stetoskopem
- Obniżenie tolerancji wysiłku
Objawy przy zaawansowanej postaci POChP:
Zaawansowana POChP może prowadzić do sinicy spowodowanej spadkiem saturacji (obniżenie wysycenia hemoglobiny tlenem). W bardzo zaawansowanych przypadkach POChP może prowadzić do rozwinięcia się serca płucnego z powodu wzmożonej pracy, jaką musi wykonać serce, aby pokonać zwiększony opór łożyska płucnego.
- Spadek masy ciała,
- Jadłowstręt,
- Omdlenia w trakcie napadów kaszlu,
- Depresja
W badaniu fizykalnym można stwierdzić wspomnianą wyżej sinicę oraz świsty nad polami płucnymi (świadczące o obturacji w drzewie oskrzelowym). Do innych zjawisk osłuchowych mogących występować w przebiegu POChP należą: ściszenie szmeru pęcherzykowego (obecność rozedmy) oraz trzeszczenia w fazie wdechowej. Często nie można wysłuchać tonów serca (typowym miejscem osłuchiwania serca u ludzi z POChP jest okolica nad wyrostkiem mieczykowatym). Widoczna jest nieprawidłowa budowa ścian klatki piersiowej, chory często oddycha przez „zasznurowane usta”, widoczna jest praca dodatkowych mięśni oddechowych, wokół kostek mogą występować obrzęki świadczące o niewydolności prawokomorowej serca. Opisywany jest także objaw polegający na zasinieniu skóry w okolicy górnej części mostka, które niekiedy sprawia wrażenie opalenizny z obecnością „gęsiej skórki” (tzw. objaw rozpiętego kołnierzyka)[41].
Jak diagnozujemy POChP?
Podstawowym badaniem służącym do rozpoznawania i oceny progresji POChP jest spirometria Pozwala ona ocenić stopień zwężenia (obturacji) dróg oddechowych (oskrzeli) i stwierdzić, czy jest to zwężenie odwracalne (ulegające poprawie pod wpływem leków rozkurczających oskrzela), czy też nieodwracalne, czyli takie które nie ulega poprawie pod wpływem leków rozkurczających. Nieodwracalna obturacja oskrzeli jest najważniejszą cechą POChP.
Jak leczymy POChP?
Zaprzestanie palenia tytoniu
Zaprzestanie palenia tytoniu jest jednym z najważniejszych czynników mających znaczenie dla spowolnienia postępu choroby. Nawet w późnym stadium choroby może to obniżyć tempo pogarszania się stanu chorego i opóźnić wystąpienie niepełnosprawności i śmierci.
Leczenie farmakologiczne
- leki rozszerzające oskrzela (leki, które powodują polepszenie wartości spirometrycznych)
– β2-mimetyki (zapobiegają skurczowi dróg oddechowych, głównie podaje się je w sposób wziewny)
– leki przeciwcholinergiczne (powodują rozkurcz oskrzeli, podaje się je w sposób wziewny)
– metyloksantyny (stosowane przewlekle w małej dawce zmniejszają częstość zaostrzeń. - Powodują skuteczne rozszerzenie oskrzeli, ale ich stosowanie jest ograniczone ze względu na potencjalne skutki uboczne)
- Leki immunoregulujące (powodują zmniejszenie częstości pojawiania się zaostrzeń oraz stopnia ich ciężkości)
- Morfina (u chorych na ciężkie postaci POChP morfinai inne opioidy mogą być skuteczne w redukcji duszności)
- α1-antytrypsyna (leczenie bardzo kosztowne i ma tylko zastosowanie w postaciach związanych z niedoborem tego enzymu)
- Glikokortykosteroidy (przewlekła terapia wziewna zmniejsza częstość zaostrzeń u chorych na ciężkie postaci POChP)
