Przejdź do treści 
Co to jest Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest to przewlekła układowa choroba zapalna o podłożu autoimmunologicznym, która postępując powoduje zniszczenia w obrębie tkanek stawów wraz z upośledzeniem ich funkcji, czemu towarzyszą bóle, obrzęki i sztywność poranna. Z biegiem czasu choroba może doprowadzać do powikłań stawowych i układowych, ktorych konsekwencją jest niesprawność, a nawet przedwczesna śmierć.
Przebieg choroby RZS
Zmiany obserwowane w stawach początkowo polegają na przeroście błony maziowej (która wyściela stawy i produkuje płyn stawowy), co jest spowodowane zwiększonym występowaniem tzw. ziarniny zapalnej, składającej się z naczyń i naciekających komórek. Pogrubiała ziarnina, zwana łuszczką, wyścieła chrząstkę, sprzyjając jej niedokrwieniu i zniszczeniu, następnie niszcząc powierzchnie stawowe kości i dalsze elementy stawu oraz struktury okołostawowe.
Po ustąpieniu procesu zapalnego, na skutek procesów regeneracyjnych, dalsze ograniczenie ruchomości może być powodowane przykurczami z tkanki włóknistej.
Przyczyny RZS
Przyczyna choroby, mimo intensywnych badań, pozostaje nieznana. Uważa się, że w jej rozwoju bierze udział szereg czynników pochodzenia genetycznego i środowiskowego. Na reumatoidalne zapalenie stawów choruje ok. 1% populacji, w przypadku krewnych I stopnia chorych na RZS ryzyko zachorowania jest dwu- trzykrotnie wyższe.
Jakie są objawy Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
- ból i obrzęk stawów drobnych: nadgarstkowych, śródręczno-palcowych, międzypaliczkowych bliższych rąk, a także drobnych stawów stóp
- uczucie sztywności porannej
- nasilone uczucie zmęczenia,
Jak diagnozujemy Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
Diagnoza ustalana jest na podstawie opracowanych w 2010 r. nowych kryteriów zestawionych przez EULAR i ACR, które uwzględniają objawy kliniczne – rodzaj i czas trwania zapalenia stawów, obecność czynnika reumatoidalnego i przeciwciał przeciwciał anty-CCP oraz obecność wskaźników ostrej fazy – przyspieszonego OB i zwiększonego stężenia białka C-reaktywnego. Pomocne w rozpoznawaniu są rentgenogramy zajętych stawów, w których można stwierdzić typowe cechy RZS, jednakże nacisk kładziony na wczesne rozpoznawanie i leczenie choroby sprawił, że typowy obraz zmian w badaniu RTG nie jest już wymagany do rozpoznania.
Reumatoidalne zapalenie stawów wymaga różnicowania z innymi chorobami zapalnymi i chorobami stawów: Łuszczycowym Zapaleniem Stawów (ŁZS), toczniem układowym (TRU, SLE), zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa (ZZSK), chorobą zwyrodnieniową, mieszaną chorobą tkanki łącznej, zespołem Sjögrena, zapaleniem stawów w przebiegu chorób wirusowych, zapaleń wirusowych i bakteryjnych czy objawami stawowymi chorób nowotoworowych.
Jak leczymy Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)?
Farmakoterapia:
- metotreksat (MTX) będący lekiem pierwszego rzutu,
- sulfasalazyna (SSZ),
- leflunomid (LEF),
- sole złota,
- cyklosporyna A,
- chlorochina lub hydroksychlorochina,
- glikokortykosterydy (możliwie krótkotrwale),
- niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ, NSAID)
- leki biologiczne (przeciwciała monoklonalne, skierowane przeciwko wybranemu czynnikowi biorącemu udział w podtrzymywaniu stanu zapalnego, np. TNF-α, czy IL-6),
- tofacytynib (niebiologiczny lek celowany).
Metody niefarmakologiczne:
- ćwiczenia mające poprawić ogólną sprawność i siłę mięśni,
- konsultacje psychologiczne,
- leczenia ortopedyczne polegające m.in. na korekcji przykurczy czy endoprotezoplastyce.
Celem leczenia RZS jest wprowadzenie chorego w remisję kliniczną, czyli okres, w którym nie stwierdza się w badaniu podmiotowym ani przedmiotowym, i w badaniach dodatkowych cech aktywności choroby.
